Synthesis 2010(1): 153-160  
DOI: 10.1055/s-0029-1217088
PAPER
© Georg Thieme Verlag Stuttgart ˙ New York

Synthesis of Highly Functionalized Cyclopentanes as Precursors of Hydroxylated Azidocarbonucleosides

Loránd Kissa, Enikö Forróa, Reijo Sillanpääc, Ferenc Fülöp*a,b
a Institute of Pharmaceutical Chemistry, University of Szeged, Eötvös u. 6, 6720 Szeged, Hungary
b Research Group of Stereochemistry of the Hungarian Academy of Sciences, University of Szeged, Eötvös u. 6, 6720 Szeged, Hungary
Fax: 0036(62)545705; e-Mail: fulop@pharm.u-szeged.hu;
c Department of Chemistry, University of Jyväskylä, 40351 Jyväskylä, Finland
Further Information

Publication History

Received 8 July 2009
Publication Date:
26 October 2009 (online)

Abstract

Regio- and stereoisomers of functionalized azido amino alcohols with a cyclopentane skeleton were synthesized in enantiomerically pure forms. Enzymatic ring cleavage of racemic 2-azabicyclo[2.2.1]hept-5-en-3-one gave the corresponding amino acid and one enantiomer of the lactam stereospecifically. These were protected by esterification and carbamoylation, and then epoxidized. The resulting oxiranes underwent cleavage by sodium azide with complementary stereoselectivities. The regioisomeric products were easily separated by crystallization or column chromatography.

    References

  • 1a De Clercq E. Nucleosides, Nucleotides Nucleic Acids  2005,  24:  1395 
  • 1b Schneller SW. Curr. Top. Med. Chem. (Sharjah, United Arab Emirates)  2002,  2:  1087 
  • 1c Rodriguez JB. Comin MJ. Mini-Rev. Med. Chem.  2003,  3:  95 
  • 1d Ferrero M. Gotor V. Chem. Rev.  2000,  100:  4319 
  • 1e Bray M. Raymond JL. Geisbert T. Baker RO. Antiviral Res.  2002,  55:  151 
  • 1f Crimmins MT. King BW. Zuercher WJ. Choy AL. J. Org. Chem.  2000,  65:  8499 
  • 1g Yin XQ. Schneller SW. Tetrahedron Lett.  2005,  46:  1927 
  • 1h Yin XQ. Schneller SW. Tetrahedron Lett.  2006,  47:  1927 
  • 1i Shuto S. Fukuoka M. Manikowsky M. Ueno T. Nakano T. Kuroda R. Kuroda H. Matsuda A. J. Am. Chem. Soc.  2001,  123:  8750 
  • 1j Paoli ML. Piccini S. Rodriguez M. Sega A. J. Org. Chem.  2004,  69:  2881 
  • 1k McGuigan C. Alshaima H.-A. Srinivasan S. Wang Y. Siddiqui A. Daluge SM. Gudmundsson SK. Zhou H. McLean EW. Peckham JP. Burnette TC. Marr H. Hazen R. Condreay LD. Johnson L. Balzarini J. J. Med. Chem.  2006,  49:  7215 
  • 1l Slama JT. Mehta M. Jankun ES. J. Org. Chem.  2006,  71:  7877 
  • 1m Aronja O. Gómez AM. López JC. Plumet J. Chem. Rev.  2007,  107:  1919 
  • 2a Ando T. Iwata M. Zulfiqar F. Miyamoto T. Nakanishi M. Kitade Y. Bioorg. Med. Chem.  2008,  16:  3809 
  • 2b Quadrelli P. Piccanello A. Mella M. Corsaro A. Pistara V. Tetrahedron  2008,  64:  3541 
  • 2c Kumamoto H. Takahashi N. Shimamura T. Tanaka H. Nakmura KT. Hamasaki T. Baba M. Abe H. Yano M. Kato N. Tetrahedron  2008,  64:  1494 
  • 2d Ando T. Kojima K. Chahota P. Kozaki A. Milind ND. Kitade Y. Bioorg. Med. Chem. Lett.  2008,  18:  2615 
  • 2e Melman A. Gao Z.-G. Kumar D. Wan TC. Gizewski E. Auchampach JA. Jacobson KA. Bioorg. Med. Chem. Lett.  2008,  18:  2813 
  • 2f Aubin Y. Audran G. Monti H. De Clercq E. Bioorg. Med. Chem.  2008,  16:  374 
  • 2g Tchilibon S. Joshi BV. Kim SK. Duong HT. Gao ZG. Jacobson KA. J. Med. Chem.  2005,  48:  1745 
  • 2h Agrofoglio LA. Curr. Org. Chem.  2006,  10:  333 
  • 3a Crimmins MT. Tetrahedron  1998,  54:  9229 
  • 3b Zhu XF. Nucleosides, Nucleotides Nucleic Acids  2000,  19:  651 
  • 3c Sweet C. Jakeman KJ. Bush K. Wagman PC. Mckown LA. Streeter AJ. Desai-Krieger D. Chand P. Babu YS. Antimicrob. Agents Chemother.  2002,  46:  996 
  • 3d Bantia S. Parker CD. Ananth SL. Horn LL. Andries K. Chand P. Kotian PL. Dehghani A. El-Kattan Y. Lin T. Hutchison TL. Montgomery JA. Kellog DL. Babu YS. Antimicrob. Agents Chemother.  2001,  45:  1162 
  • 3e Smee DF. Huffman JH. Morrison AC. Barnard DL. Sidwell RW. Antimicrob. Agents Chemother.  2001,  45:  743 
  • 3f Zhu XF. Nucleosides, Nucleotides Nucleic Acids  2000,  19:  297 
  • 4a Fredholm BB. Ijzerman AP. Jacobson KA. Klotz KN. Linden J. Pharmacol. Rev.  2001,  53:  527 
  • 4b Joshi BV. Moon HR. Fettinger JC. Marquez VE. Jacobson KA. J. Org. Chem.  2005,  70:  439 
  • 4c Picherit C. Wagner F. Uguen D. Tetrahedron Lett.  2004,  45:  2579 
  • 5a Kusaka T. Yamamoto H. Shibata M. Muroi M. Kishi T. Mizuno K. J. Antibiot.  1968,  21:  255 
  • 5b Lott WB. Chagovetz AM. Grissom CB. J. Am. Chem. Soc.  1995,  117:  12194 
  • 5c Huryn DM. Okabe M. Chem. Rev.  1992,  92:  1745 
  • 5d Ainai T. Wang YG. Tokoro Y. Kobayashi Y. J. Org. Chem.  2004,  69:  655 
  • 5e Yang M. Ye W. Schneller SW. J. Org. Chem.  2004,  69:  3993 
  • 6 Yaginuma S. Muto N. Tsujino M. Sudate Y. Hayashi M. Otani M. J. Antibiot.  1981,  34:  359 
  • 7a Yang M. Zhou J. Schneller SW. Tetrahedron Lett.  2004,  45:  8981 
  • 7b Yang M. Zhou J. Schneller SW. Tetrahedron  2006,  62:  1295 
  • 7c Ye W. Schneller SW. J. Org. Chem.  2006,  71:  8641 
  • 7d Rajappan VP. Schneller SW. Bioorg. Med. Chem.  2003,  11:  5199 
  • 8a Vince R. Hua M. J. Med. Chem.  1990,  33:  17 
  • 8b Slama JT. Mehta N. Jankun ES. J. Org. Chem.  2006,  71:  7877 
  • 8c Daluge SM. Good SS. Faletto MB. Miller WH. Wayne H. St. Clair MH. Boone LR. Tisdale M. Parry NP. Reardon JE. Dornsife RE. Averett DR. Krenitsky TA. Antimicrob. Agents Chemother.  1997,  41:  1082 
  • 8d Faletto MB. Miller WH. St. Clair EP. Garvey MH. Daluge SM. Good SS. Antimicrob. Agents Chemother.  1997,  41:  1099 
  • 9a Pathak T. Chem. Rev.  2002,  102:  1623 
  • 9b De Clercq E. J. Clin. Virol.  2004,  30:  115 
  • 9c Mackman RL. Zhang L. Prasad V. Boojamra CG. Douglas J. Grant D. Hiu H. Kim CU. Laflamme G. Parrish J. Stoycheva AD. Swaminathan S. Wang KY. Cihlar T. Bioorg. Med. Chem.  2007,  15:  5519 
  • 9d Herdewijn P. Balzarini J. De Clercq E. Paiwels R. Baba M. Broder S. Vanderhaeghe H. J. Med. Chem.  1987,  30:  1270 
  • 9e Kim HO. Park YH. Moon HR. Jeong LS. Bioorg. Chem. Lett.  2002,  12:  2403 
  • 9f Li ZS. Qiao RP. Yang ZJ. Zhang LR. Zhang LH. Tetrahedron: Asymmetry  2006,  17:  1056 
  • 9g Rozners E. Xu Q. Org. Lett.  2003,  5:  3999 
  • 9h Huryn DM. Okabe M. Chem. Rev.  1992,  92:  1745 
  • 9i Vina D. Wu T. Renders M. Laflamme G. Herdewijn P. Tetrahedron  2007,  63:  2634 
  • 9j Kumar TS. Madsen AS. Wengel J. Hrdlicka PJ. J. Org. Chem.  2006,  71:  4188 
  • 9k Ahmadibeni Y. Parang K. Org. Lett.  2007,  9:  4483 
  • 9l Chen YCJ. Hansske F. Janda KD. Robins MJ. J. Org. Chem.  1991,  56:  3410 
  • 9m Webb TR. Mitsuya H. Broder S. J. Med. Chem.  1988,  31:  1475 
  • 10a Nguyen-Trung NQ. Botta O. Terenzi S. Strazewski P. J. Org. Chem.  2003,  68:  2038 
  • 10b Charafeddine A. Chapuis H. Strazewski P. Org. Lett.  2007,  9:  2787 
  • 10c O’Mahony G. Sundgren A. Svensson S. Grotli M. Tetrahedron  2007,  63:  6901 
  • 10d Saneyoshi H. Benoit YM. Choi Y. Strazewski P. Marquez VE. J. Org. Chem.  2008,  73:  9435 
  • 10e Benoit MY. Krishnakumar KS. Strazewski P. Synlett  2008,  2461 
  • 11a Shealy YF. O’Dell CA. Shannon WM. Arnett G. J. Med. Chem.  1986,  29:  483 
  • 11b Lagraverend M. Huel C. Zerial A. Lemaitre M. Bisagni E. Nucleosides Nucleotides  1990,  9:  639 
  • 11c Marquez VE. Ezzitouni A. Russ P. Siddiqui MA. Ford H. Feldman RJ. Mitsuya H. George C. Barchi JJ. J. Am. Chem. Soc.  1998,  120:  2780, 
  • 11d Ludek OR. Meier C. Nucleosides, Nucleotides Nucleic Acids  2005,  24:  683 
  • 11e Lin T.-S. Zhang X.-H. Wang Z.-H. Prusoff WH. J. Med. Chem.  1988,  31:  484 
  • 11f Ludek OR. Balzarini J. Meier C. Eur. J. Org. Chem.  2006,  932 
  • 12a Vince R. Daluge S. Brownell J. J. Med. Chem.  1986,  29:  2400 
  • 12b Daluge S. Vince R. J. Org. Chem.  1978,  43:  2311 
  • 12c Vince R. Daluge S. J. Med. Chem.  1974,  17:  578 
  • 12d Choi Y. George C. Strazewski P. Marquez VE. Org. Lett.  2002,  4:  589 
  • 13a Chandrasekhar S. Reddy GPK. Kiran MU. Nagesh C. Jagadeesh B. Tetrahedron Lett.  2008,  49:  2969 
  • 13b Threlfall R. Davies A. Howarth NM. Fisher J. Cosstick R. Chem. Commun.  2008,  585 
  • 13c Gogoi K. Kumar VA. Chem. Commun.  2008,  706 
  • 14 For a preliminary conference report, see: Kiss L. Forró E. Sillanpää R. Fülöp F. Nucleic Acids Symp. Ser.  2008,  52:  551 
  • 15 Forró E. Fülöp F. Eur. J. Org. Chem.  2008,  5263 
  • 16 Kiss L. Forró E. Sillanpää R. Fülöp F. J. Org. Chem.  2007,  72:  8786 ; and references cited therein
  • 17 Campbell JA. Lee WK. Rapoport H. J. Org. Chem.  1995,  60:  4602 
  • 18a Smith MEB. Derrien N. Lloyd MC. Taylor SJC. Chaplin DA. McCague R. Tetrahedron Lett.  2001,  42:  1347 
  • 18b Zhang H. Schinazi RF. Chu CK. Bioorg. Med. Chem.  2006,  14:  8314 
  • 19a Dominguez BM. Cullis PM. Tetrahedron Lett.  1999,  40:  5783 
  • 19b Katagiri N. Matsuhashi Y. Kokufuda H. Takebayashi M. Kaneko C. Tetrahedron Lett.  1997,  38:  1961 
  • 20 Kanizsai I. Szakonyi Z. Sillanpää R. D’Hooghe M. De Kimpe N. Fülöp F. Tetrahedron: Asymmetry  2006,  17:  2857 
  • 21 Sheldrick GM. SHELX97 [Includes SHELXS97, SHELXL97 and CIFTAB]: Programs for Crystal Structure Analysis (Release 97-2)   Institüt für Anorganische Chemie der Universität Göttingen; Germany: 1998.